Zakupy, a środki płatnicze
Jedną z czynności, z którą mamy kontakt najczęściej są niewątpliwie zakupy. Jednak czy zastanawiałeś się może kiedyś w jaki sposób przebiegała ich ewolucja? Kiedy zaczęliśmy posługiwać się pieniędzmi? W jakim momencie na rynku pojawiły się karty płatnicze? W końcu od jakiego momentu możemy mówić o współczesnym modelu konsumpcyjnym, na który składają się wielkopowierzchniowe sklepy, na przykład hipermarkety?
Barter, czyli wymiana bezgotówkowa
Początkowo mieliśmy do czynienia z tzw. barterem, który polegał na wymianie towarów. W środowiskach rolniczych, zwykle wartość poszczególnych towarów była przeliczana na zboże, np. pszenicę. Niewątpliwie przyczyniła się do tego możliwość łatwego porcjowania nasion.
Z kolei plemiona trudniące się zwłaszcza hodowlą zwierząt, poszczególne dobra przeliczały na sztuki bydła. W różnego rodzaju działach antycznych możemy przeczytać o cenach np. domów liczonych w sztukach krów.
Futro zwierząt
Mało kto wie, ale bardzo popularnym środkiem płatniczym była niegdyś … sól. Również popularna, zwłaszcza w kulturze Słowian, była wymiana produktów na skóry, albo miód. Można tutaj zauważyć, że dużą wartość miały dobra, które występowały w przyrodzie rzadko, dlatego też chętnie się na nie wymieniano.
Wykorzystanie metali
Zakupy na większą skalę wymagały zastosowania dużo bardziej wyrafinowanych metod, gdyż szybko okazało się, że barter ma bardzo ograniczone możliwości. Trudno jest na przykład znaleźć osobę, która będzie akurat zainteresowana wymianą na towar, który my posiadamy.
Dlatego kolejnym pomysłem było wykorzystanie metali, które będą posiadały określoną siłę nabywczą. Niewątpliwą zaletą jest tutaj możliwość nabycie każdego rodzaju dóbr. Walorem metali jest również to, że mogą przybierać dowolne kształty oraz rozmiary.
Jednak ta metoda również nie była doskonała. Po pierwsze bardzo trudno w szybkim czasie zidentyfikować, z jaką jakością metalu, czy ich stopów mamy do czynienia. Przy każdej transakcji istniała także konieczność ważenia, co również było kłopotliwe.
Zastosowanie monet
Prawdziwą rewolucją było wprowadzenie na rynek monet, które były wybijane oficjalnie, przez dane państwo. Na każdej monecie znajdował się stempel, który potwierdzał jakość oraz wiarygodność kruszcu. Natomiast wszelkie próby podrabiania były karane.
Moneta z VII w.p.n.e.
Uważa się, iż za twórców tego rodzaju środka płatniczego, który przetrwał do dzisiejszego dnia, należy uznać Fenicjan. Brak jest jednak jednoznacznych dowodów. Oficjalnie przyjmuje się, że pierwsze monety powstały w Grecji w VII wieku p.n.e..
Pieniądz papierowy
Obecnie bardzo trudno wyobrazić sobie zakupy bez pieniędzy papierowych. Ich historia jest stosunkowo krótka, w porównaniu na przykład do monet, gdyż w Europie rozpoczyna się ona w połowie XVII wieku w Szwecji, kiedy to rozpoczęto emisję tzw. kwitów depozytowych. Były one po prostu potwierdzeniem, iż dany obywatel umieścił określoną ilość srebra, lub złota w banku.
Kolejne państwa bardzo szybko podchwyciły ten pomysł. Jednak po pewnym czasie pojawił się pewien problem. Otóż wiele mniejszych banków po prostu oszukiwało, inwestując część pieniędzy wpłacanych przez klientów. Pojawiła się więc sytuacja, kiedy to instytucje te nie miały pokrycia dla not (tak nazywano dokumenty potwierdzające depozyty), które wystawiały. Aby uporać się z tym problemem, przywilej emisji not miał tylko jeden bank w danym kraju, który później nazywano bankiem centralnym.
Obieg bezgotówkowy, czyli karty płatnicze
Jeżeli mówimy o zakupach, to nie wypada pominąć kart płatniczych. Pierwsze z nich pojawiły się już na początku XX wieku w USA. Co prawda nie możemy tutaj mówić jeszcze o elektronicznym obiegu pieniądza, gdyż cała operacja opierała się tak naprawdę tylko na zapisaniu upoważnienia do danego zamówienia oraz potwierdzenia kredytu dla danego klienta.
Strefa Zakupowa – więcej o kupowaniu