Historia gospodarcza Norwegii

Uzyskanie niepodległości w 1905 roku miało korzystny wpływ na rozwój gospodarczy kraju. Rozwinęły się istniejące jeszcze od średniowiecza przedsiębiorstwa górnicze, metalurgiczne i stocznie jednakże rozwój przemysłu mógł dokonać się głównie w oparciu o obce kapitały, albowiem zbyt słaba była podówczas norweska burżuazja, Zaangażowały się w Norwegii przede wszystkim kapitały angielskie, szwedzkie, niemieckie i belgijskie. One to uczyniły na długo Norwegię dostarczycielką drewna i papieru, surowców i produktów rybołówstwa.

Podczas pierwszej wojny światowej neutralna Norwegia prowadziła handel zarówno z Wielką Brytanią, jak i z Niemcami. Wówczas tez zmodernizowano flotę, rezygnując ze statków żaglowych na rzecz parowców. W tym samym okresie powstały zaczątki przemysłu elektrometalurgicznego i elektrochemicznego. Od połowy lat trzydziestych przemysł odgrywa zasadniczą rolę w gospodarce. Należy przy tym podkreślić, ze odznacza się on nowoczesnością i znakomitym wyposażeniem. II wojna światowa i okupacja zadały szereg ran gospodarce Norwegii. Połowa floty została zniszczona, a łączne straty materialne kraju oceniono na 21 miliardów koron, były one równe wydatkom państwowym przez 20 lat. Dokonano w tym czasie pewnych zmian w strukturze własności. Szereg przedsiębiorstw, zwłaszcza z kapitałem niemieckim oraz majątki kolaborantów, całkowicie lub częściowo przejęło państwo. Wśród nich takie koncerny, jak np. Norsk Hydro Union (3/4 mocy krajowych elektrowni), kopalnie, stocznie, huty aluminium itd. W sumie sektor państwowy obejmuje około 15 procent przemysłu.

Przemysł rozwijał się początkowo dość wolno, ale od kilku lat stał się najbardziej dynamiczną gałęzią gospodarki narodowej. Rozbudowie i modernizacji gospodarki sprzyja bardzo wysoki poziom inwestycji, przekraczający 1/3 dochodu narodowego. Jest to poziom wyższy niż w większości rozwiniętych krajów kapitalistycznych. Rezultaty widoczne są przede wszystkim w znacznym wzroście wydajności pracy. W latach 1938—67 produkcja przemysłowa .wzrosła 3,5-krotnie, a ilość zatrudnionych zaledwie nieco ponad połowę Ten wzrost osiągnięto w dużej mierze dzięki automatyzacji procesów produkcyjnych. W ostatnich latach, wobec braku rąk do pracy, sprowadza się sezonowych robotników m.in. z Włoch i Hiszpanii. Wyrazem zwiększonej ingerencji państwa w życie gospodarcze są czteroletnie programy rozwoju gospodarczego. Ostatni program na lata 1966—69 przewidywał wzrost produkcji o 1/5. W związku z dobrą sytuacją gospodarczą był on realizowany pomyślnie, mimo ze okresami zaznaczał się spadek aktywności gospodarczej.

Pomyślność kraju zależy w bardzo dużym stopniu od kształtowania się bilansu handlowego i płatniczego. Norwegia jest wielkim przetwórcą importowanych surowców, szczególnie rud wielu metali, musi tez przywozić znaczną część produktów żywnościowych i pasz treściwych oraz wiele maszyn, urządzeń przemysłowych i statków. Nic dziwnego, że bilans handlowy jest z reguły wysoce ujemny. Zasadniczym źródłem wyrównywania bilansu płatniczego są dochody z frachtów ogromne; floty handlowej, w mniejszym stopniu wpływy z turystyki.

Duże znaczenie w tej sytuacji ma rozwój gałęzi przemysłu wyspecjalizowanych w produkcji artykułów eksportowych, a z drugiej strony zmniejszanie importu. W 1968 roku import osiągnął 19,3 miliarda koron norweskich, a eksport 13,8 miliarda koron. Ujemne saldo bilansu handlowego zmniejszyło się w porównaniu z rokiem poprzednim o 24 procent do sumy 5,5 miliarda koron. Natomiast wpływy z frachtów, w związku z wydłużeniem się przewozów ropy naftowej po zablokowaniu Kanału Sueskiego, wzrosły do 6,4 miliarda koron. Rok 1968 był przykładem dobrej koniunktury, ale wystarczą stosunkowo małe zaburzenia na rynkach światowych, aby odczuła je gospodarka Norwegii.

Obecnie około 38 procent dochodu narodowego wytwarza przemysł i budownictwo, 6,2 — rolnictwo i leśnictwo, 2,5 — rybołówstwo, 17,2 — transport, handel — 13,1, a inne działy 22,8. W zestawieniu tym wyróżnić należy bardzo wielki, niespotykany w innych krajach udział transportu, zwłaszcza żeglugi morskiej, która dostarcza przeszło 1/10 dochodu narodowego kraju. Jednym z istotnych celów działalności gospodarczej państwa jest w Norwegii popieranie rozwoju gospodarczego regionów ekonomicznie upośledzonych.  Finansuje się tam np. budowę kopalń, elektrowni, zakładów przemysłowych, udziela ulg podatkowych. Do największych przedsięwzięć tego rodzaju należy budowa kompleksu hutniczego. Rozwój gospodarczy w ostatnich latach nieznacznie zwolnił swoje tempo z uwagi na niedobór fachowców szczególnie w sektorze wydobywczym. Mimo, iż Norwegia stara się pozyskać fachowców z zagranicy, to praca w Norwegii pozostaje nadal dla wielu osób nieosiągalna. Głównie z uwagi na wysokie koszty życia i barierę językową.